Na 100 procent van de getelde stemmen, blijkt er in totaal 51,41 procent van de stemgerechtigde Turken (25.157.025 stemmen) ja en 48,59 procent (23.777.091 stemmen) nee te hebben gestemd.
In landen buiten Turkije heeft 59,09 procent van de Turken ja en 40,91 procent nee gestemd. In België stemde zelfs 74,95 procent, in Oostenrijk 73,23 procent en Nederland 70,94 procent voor een vernieuwing van de Turkse grondwet.
Sinds de eerste exitpolls gisteravond gaat het ook los op sociale media en in de media. Iedereen lijkt Turkije-correspondent, politicoloog en/of integratie 'deskundige' te zijn geworden. Zondagavond om 22.15 schreef ik op Facebook: 'Mark my words. Komende dagen volop nieuws in de kranten, op de televisie en op de radio over Turkije, Turkse-Nederlanders en hun 'mislukte' integratie. Gaan we alle usual integratie 'deskundigen', Turken en Turkije-deskundigen optrommelen en een analyse maken van de 'schizofrene en niet loyale' Turkse-Nederlanders.'
Mijn verwachting dat Turkije en het stemgedrag van Turkse-Nederlanders wederom het nieuws en de actualiteiten zullen domineren, is uitgekomen. In de kranten, op de televisie, op de radio en op allerlei opiniewebsites gaat het vooral over Turkije, dictator Erdogan en de Turkse Nederlanders met hun dubbele loyaliteit en 'mislukte' integratie.
Redacties trommelen politici, opiniemakers, 'Turken en Turkije-deskundigen' op die stereotyperingen en vooroordelen over Turkse-Nederlanders kunnen bevestigen. Hierbij wordt er niet of nauwelijks podium geboden aan het middenveld of aan experts die feitelijke en gefundeerde uitspraken kunnen doen over de integratie van Turkse-Nederlanders.
Een veelgehoorde analyse is dat de 'mislukte' integratie van Turkse Nederlanders komt doordat zij leven in een 'parallelle samenleving', onder invloed zijn van de 'lange arm van Ankara', belemmerd worden door Turks-Nederlandse (moskee)organisaties, te veel Turkse televisie kijken en stiekem een vijfde colonne zijn in Nederland.
Het probleem van deze analyse is dat het geen recht doet aan een zeer complexe realiteit en veelal gebaseerd is op fictieve beelden en waardeoordelen. Het lukt ons in Nederland niet om zonder waardeoordeel naar culturele gemeenschappen te kijken.
De zoektocht naar waarheidsvinding en de wil om groepsdynamische processen in onze samenleving te begrijpen, hoe vreemd deze ook mogen overkomen, ontbreekt. Hierdoor is er in Nederland een groot gebrek aan kennis en kunde over de historie, ontwikkelingen en actualiteiten van diverse culturele gemeenschappen in Nederland. Het is niks voor niks dat grote groepen niet-westerse Nederlanders zich niet herkennen in de Nederlandse politiek en media.
Mijn analyse is anders, namelijk dat Turkse Nederlanders tot andere keuzes in Nederland komen dan in Turkije, omdat zij zichzelf en de actualiteiten in Nederland als een minderheid bekijken. In Turkije daarentegen zijn zij geen minderheid. In Turkije behoren zij tot de meerderheid en vanuit die positie kijken zij naar zichzelf en de actualiteiten daar.
Oftewel Turkse-Nederlanders hebben meervoudige en adaptieve (hybride) identiteiten die situationeel voor andere keuzes kunnen zorgen. Welk deel van hun identiteit het sterkst aanwezig is, heeft vooral te maken met de mate waarin de ontvangende samenleving - in dit geval Nederland - met hen omgaat.
Het rapport Werelden van verschil van het Sociaal en Cultureel Planbureau legt dit nog veel beter uit.
Wat nu meer dan ooit nodig is, is een kritisch en gelijkwaardig gesprek over waarom de Turkse Nederlanders zich meer betrokken voelen bij het land van herkomst dan bij het land waarin ze wonen. Oftewel een analyse van de factoren die van invloed zijn op de hybride identiteitsontwikkeling, gedrag en keuzes van niet alleen Turkse Nederlanders en welke rol en verantwoordelijkheden hierin de politiek, overheid en de gemeenschappen zelf hebben.
Het probleem is in mijn ogen dus niet de 'lange' arm uit Ankara, maar de afwijzende houding en de te korte arm uit Den Haag. Echter is er in Nederland een te groot gebrek aan visie, leiderschap en daadkracht met betrekking tot een multiculturele en multireligieuze samenleving, om het eigen falen in te zien.
Daarom zal het mij niks verbazen als we de komende tijd kortzichtige en krampachtige Kamervragen en moties voorbij zien komen gericht op de Turkse Nederlanders en Turks-Nederlandse organisaties.
Turkse Nederlanders vieren winst Erdogan, Rotterdam. © ANP
Column door: Cemil Yilmaz