De jaarlijkse H.J. Schoo-lezing is in mijn ogen meer dan alleen een lezing. Het is vaak een voorbode van wat er in het komend (politiek) jaar komen gaat. Vorig jaar sprak demissionair minister Schippers tijdens de lezing impliciet over superieure en inferieure culturen en expliciet over de westerse cultuur als de beste, wat terecht de nodige kritiek met zich meebracht.
Haar lezing was enerzijds een bevestiging van een al langer gaande identiteitspolitiek in politiek Den Haag, anderzijds was haar lezing een voorbode van waar het in de campagneperiode in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen vooral over zou gaan: immigratie, integratie en islam.
Dit jaar was het aan CDA-kopstuk Sybrand Buma om de jaarlijkse lezing te houden. Zoals verwacht deed Buma tijdens zijn lezing een flink aantal populistische en clichéuitspraken over normen, waarden, cultuur, identiteit, boze burgers, gewone Nederlanders, immigratie, integratie en natuurlijk de islam.
Na afloop waren de meningen verdeeld. Waar de Elsevier hem bejubelde als 'Voorman van het verlichte conservatisme', werd hij op sociale media neergesabeld als copycat van Wilders en Baudet. Velen poogden tevergeefs met inhoudelijke argumenten Buma te verdedigen of aan te vallen, zonder te beseffen dat het momenteel in Nederland niet meer uitmaakt of zijn lezing feitelijk waar of niet waar is, want de emotie regeert. Vrijwel niemand is meer in staat om feiten van fictie te scheiden.
Want wie geïnteresseerd is in feiten en zich verdiept in het CDA komt er al gauw achter dat zij feitelijk een van de partijen is die historisch gezien het verst af staan van een liberale samenleving met al onze verworvenheden. Het was telkens het CDA dat decennialang de emancipatie van verschillende groepen altijd heeft geprobeerd tegen te houden (recent voorbeeld).
Denk alleen al aan de vele moties op gebied van vrouwen- en LHBTIQIAPC-emancipatie waar zij in het verleden altijd tegen waren. Ook hun meest recente verkiezingsprogramma bevatte voorstellen die volgens een onafhankelijke commissie van rechtsgeleerden en advocaten antidemocratisch waren en regelrecht tegen onze grondwet ingingen.
Dit is paradoxaal genoeg dezelfde grondwet waar vrijheid en gelijkheid de belangrijkste grondbeginselen van zijn en waarvan Buma in de H.J. Schoo-lezing van zegt dat juist deze grondbeginselen de afgelopen jaren onterecht de boventoon hebben gevoerd.
Nee helaas. Feiten doen er momenteel niet toe. Dit weet het CDA en Buma ook. Hij is in navolging van de PVV enige tijd geleden op de populismetrein gesprongen en heeft inmiddels dezelfde stokpaardjes overgenomen: islam, migratie, normen, waarden, cultuur- en identiteit-behoud en heropleving en terugkeer naar de Joods-Christelijke tradities in Nederland.
Deze identiteitspolitiek heeft als strategie het CDA geen windeieren gelegd. Identiteitspolitiek heeft het CDA zelfs een plekje aan de formatietafel bezorgd. Diezelfde formatietafel waarbij het CDA pleit voor een maatschappelijke dienstplicht, staand zingen van het volkslied en onderwijs in de betekenis en symboliek van het Wilhelmus.
Wat de H.J. Schoo-lezing en de spelers aan de formatietafel ons leren is dat de komende jaren er een totaal andere wind gaat waaien in Den Haag. De christennationalisten (CDA) voorheen bekend als christendemocraten gaan samen met de cultuurconservatieven (VVD) voorheen bekend als economische liberalen, binnen het kabinet beslissingen nemen en beleid maken, die zeer slecht gaan landen bij multireligieus en multicultureel Nederland en toegejuicht gaan worden door rechts Nederland.
De H.J. Schoo-lezing dit jaar is tevens een voorbode van verdere vervreemding, polarisatie en segregatie van verschillende cultureel-etnische en religieuze gemeenschappen. Een voorbode van een aanvaring met een steeds mondiger wordende tweede en derde generatie niet-westerse Nederlanders, die steeds vaker luidkeels hun plek aan de beslistafel opeisen.
Een voorbode van een nieuwe definitie van het gewone Nederlanderschap, de Nederlandse identiteit en cultuur met bijbehorende normen, die niet-westerse Nederlanders mede gaan bepalen, of Buma dit wil of niet.
De H.J. Schoo-lezing van dit jaar is een voorbode dat het aankomend kabinet zeer waarschijnlijk de vierjarige rit niet gezamenlijk gaat uitzitten.
Cemil Yilmaz is sociaal psycholoog en sociaal ondernemer bij IZI Solutions.